Bestuurlijke advisering: een vreemde eend in de bijt

Weblogbericht | 18-05-2021 | NCSC

Bestuurlijke advisering is gebruikelijk bij veel overheidsorganisaties. De bestuurlijke adviseurs zijn de generalisten van de organisatie. Ze staan de bestuurder(s) bij in het adresseren van en adviseren bij de enorme hoeveelheid aan inhoudelijke dossiers, media-uitingen, politieke vragen, ontmoetingen (nationaal en internationaal) en bestuurlijke overleggen. Bestuurlijke adviseurs zijn de oliemannetjes van de organisatie en de aanspreekpunten voor de rest van het ministerie. Maar bovenal zorgen ze voor eenduidigheid en coördinatie in advisering richting de ambtelijke collega’s die het beleid en de wetten schrijven. Voor ons zijn dat met name de collega’s van de NCTV.

Bestuurlijk adviseurs brengen knelpunten en kansen in kaart om onder de aandacht bij de beleidsbepalers van andere departementen, met als doel om tot oplossingen te komen voor de cyberuitvoeringspraktijk. De adviseurs proberen daarnaast van cyberbeleid echt chefsache te maken. Nu de digitalisering zich zo snel ontwikkelt, is cyberweerbaarheid namelijk van het allerhoogste belang geworden. En deze invloed op het beleid werkt ook in de andere richting. Bestuurlijk adviseurs vertalen beleid in praktische handvatten voor de uitvoering van datzelfde beleid.

Vergelijk het werk van bestuurlijke adviseurs met loodgieterswerk. Leidingen moeten goed aan elkaar gekoppeld zijn, aansluitingen moeten goed zijn, water (in het geval van het NCSC: informatie en adviezen over dreigingen en kwetsbaarheden) moet goed door de leidingen kunnen stromen. Lekkages moeten worden voorkomen of verholpen worden. Als het allemaal werkt, heb je er geen last van. Als je het lang niet onderhoudt, wordt het een probleem. 

Bij het NCSC komt daar nog een bijzondere dimensie bij. Bestuurlijk advies is nu een niet meer weg te denken onderdeel van de crisisorganisatie. Bij ieder cyberincident, dat buiten de reguliere werkzaamheden moet worden opgepakt, wordt er een team ingericht waar een bestuurlijk adviseur een rol in vervult. Deze adviseur adviseert op het juiste moment, met duidelijke (en begrijpelijke) informatie, de bestuurlijke en politieke leiding van het departement over het betreffende incident. 

Bestuurlijk adviseurs zorgen dat ze op tijd over de juiste informatie beschikken van partnerorganisaties in het cyberdomein, ze houden politieke ontwikkelingen bij en pikken relevante berichtgeving in de media op. Zo wordt in Europa nagedacht over de aanpassing van de NIB-richtlijn. Dat is de Europese richtlijn die de basis vormt van de wetgeving waar het NCSC mede uitvoering aangeeft. De bestuurlijk adviseurs denken mee, vanuit de uitvoering. Dat is allemaal nodig om invulling te geven aan de signalerende en proactief adviserende rol voor de leiding van het NCSC. Deze proactieve houding is bepalend voor het succes van de strategische koers van de organisatie. Moet die koers bijgesteld worden of meer in stapjes worden uitgevoerd? Wat vraagt de omgeving van ons? Hoe blijven we Nederland weerbaar maken tegen cyberdreigingen en -kwetsbaarheden? De bestuurlijk adviseurs geven richting aan de beantwoording van precies deze vragen. 

Dat klinkt allemaal niet als een exacte wetenschap. En dat klopt. Het draait vooral om gevoel. Gevoel voor bestuurlijke verhoudingen, een stevig ontwikkeld politiek gevoel en een instinct om knelpunten te zien (aankomen). Het draait om kansen benutten waarmee je aandacht vraagt voor cybersecurity, kunnen en durven doorvragen, snel de kern van een vraagstuk ontdekken en scherp en to-the-point zowel mondeling als schriftelijk kunnen adviseren. 

En altijd met dat ultieme doel voor ogen: helpen om Nederland cyber weerbaarder te maken! 

Michiel van Butselaar